ธรรมะ: ปริญญา ๓

วันเสาร์ที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2555

ปริญญา ๓

รู้สัญญาด้วยปริญญา ๓ คือ

ญาตปริญญา
ตีรณปริญญา
ปหานปริญญา

๑. ญาตปริญญา กำหนดรู้ด้วยการรู้
๒. ตีรณปริญญา กำหนดรู้ด้วยการพิจารณา
๓. ปหานปริญญา กำหนดรู้ด้วยการละเสีย.
ขุ. มหา. ๒๙/๖๐.
อธิบาย: ญาตปริญญา กำหนดรู้ปัญจขันธ์เป็นต้นโดยวิภาค ได้แก่รู้จักแยกออกจากสังขาร คือสิ่งที่คุมกันอยู่. ตีรณปริญญากำหนดพิจารณาเห็นโดยไตรลักษณ์. ปหานปริญญา กำหนดละฉันทราคะในปัญจขันธ์เป็นต้นนั้นเสีย.

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)

เวลาในชีวิตของเรา

Dhamma natural

สมเด็จพระญาณสังวร สกลมหาสังฆปริณายก

ทุกสรรพสิ่งที่ดิ้นรนแสวงหา สะสมกันเข้าไว้ ในที่สุดก็ต้องทิ้งต้องจาก
ซึ่งป่วยการที่จะกล่าวไปถึงสมบัติที่จะนำเอาติดตัวไปด้วย
แม้แต่เนื้อตัว ร่างกายที่ว่าเป็นของเราก็ยังเอาติดตัวไปด้วยไม่ได้
และก็เป็นความจริงที่ได้เห็นและรู้จักกันมานานนับล้านๆปีคนแล้วคนเล่า
ในเมื่อความเป็นจริงก็เห็นๆกันอยู่เช่นนี้แล้ว
เหตุใดเราท่านทั้งหลายจึงต้องพากันดิ้นรนขวนขวายสะสมสิ่งที่ในที่สุดก็จะต้องทิ้ง จะต้องจากไป
ซึ่งเท่ากับเป็นการทำลายวันเวลาอันมีค่าของพวกเราซึ่งก็คงมีไม่เกินคนละ ๑๐๐ ปี
ให้ต้องโมฆะเสียเปล่าไปโดยหาสาระประโยชน์อันใดมิได้
เหตุใดไม่เร่งขวนขวายสร้างสมบุญบารมีที่เป็นอริยทรัพย์อันประเสริฐ์
ซึ่งจะติดตามตัวไปได้ในชาติหน้าแม้หากว่าสิ่งเหล่านี้จะไม่มีจริงดังที่พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้
อย่างเลวพวกเราก็เพียงเสมอตัว มิได้ขาดทุนแต่อย่างใด
หากสิ่งที่พระพุทธองค์ได้ตรัสสอนเอาไว้ว่ามีจริงดั่งที่ปราชญ์ในอดีตกาลยอมรับแล้ว
เราท่านทั้งหลายไม่สร้างสมบุญและความดีไว้ สร้างสมแต่ความชั่วและบาปกรรมตามติดตัวไป
เราท่านทั้งหลายไม่ขาดทุนหรอกหรอ เวลาในชีวิตของเราที่ควรจะได้ใช้ให้เป็นประโยชน์
กลับต้องโมฆะเสียเปล่าก็สมควรทีจะได้ชื่อว่าเป็น " โมฆะบุรุษ " โดยแท้

http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?t=37882

โรคทางวิญญาณ

โรคทางวิญญาณไว้ว่าโรคทางวิญญาณ หมายถึง โรคทางความคิดเห็น หรือทางกิเลสตัณหา โดยคำว่าวิญญาณนั้นไม่ได้หมายถึงดวงวิญญาณ ภูตผี หรือว่าเป็นโรคที่เกิดเพราะถูกผีสิงแต่อย่างใด คำว่า “…วิ แปลว่า วิเศษ, ญาณ แปลว่า รู้, วิญญาณแปลว่า รู้อย่างวิเศษ นี้ก็คือ ระบบสติปัญญา นับตั้งแต่ความคิด ความเห็น ความเชื่อ ความเข้าใจ ความรู้สึกทุกอย่างที่มันเป็นเรื่องเกี่ยวกับสติปัญญา… ” (พุทธทาส, ม.ป.ป. ก: 14)

“…สติปัญญาของมนุษย์ก็เป็นโรคได้เหมือนกัน คือ มันโง่ คือ มีมิจฉาทิฏฐิ อย่างนี้เรียกว่าสติปัญญามันก็เป็นโรค ” (พุทธทาส, ม.ป.ป. ข:17)
อย่างไรก็ตาม เมื่อกล่าวถึงคำว่าวิญญาณ คนมักจะมีความคิดเห็นไปทางภูตผี หรือคนที่ตายไปแล้ว ซึ่ง พร รัตนสุวรรณ(2537ข: 12) ได้อธิบายถึงความหมายของ คำว่าวิญญาณ ไว้ว่า

…เรื่องจิตและเรื่องวิญญาณนั้นคือเรืองเดียวกัน และไม่ใช่เรื่องลึกลับจนกระทั่งเราเรียนรู้ไม่ได้ คำว่า จิต ก็ดี คำว่า วิญญาณ ก็ดี ทั้งสองคำเป็นภาษาบาลี มีความหมายอย่างเดียวกัน คือ หมายถึง ใจ…

ปรุง

Cook.
ปรุง

flavor
แต่งกลิ่น, ปรุง, ทำให้มีรส, ใส่เชื้อ, ทำให้มีกลิ่น

mix
ผสม, ปะปนกัน, คน, ปรุง, ประสม, คละเคล้า

prepare
จัดทำ, เตรียมพร้อม, เตรียมการ, ปรุง, ตระเตรียม, หุง

make
ทำ, สร้าง, เตรียม, ต่อ, แต่ง, ปรุง

dress
แต่งตัว, ตกแต่ง, เคล้า, ปรับ, เลาะ, ปรุง

garnish
ตกแต่ง, ประดับ, ปรุงแต่ง, ปรุง, ประดิษฐ์ประดอย, ประดับประดา

อายตนะ
ความหมาย

[ยะตะนะ] น. เครื่องรู้และสิ่งที่รู้ เช่น ตาเป็นเครื่องรู้ รูปเป็นสิ่งที่รู้, ในพระพุทธศาสนาหมายถึง จักษุ โสต ฆาน ชิวหา กาย ใจ เรียกว่า อายตนะภายใน เป็นเครื่องติดต่อกับอายตนะภายนอก คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์. (ป., ส.).

ปัญหา
ความหมาย

น. ข้อสงสัย, ข้อขัดข้อง, เช่น ทําได้โดยไม่มีปัญหา, คําถาม, ข้อที่ควรถาม, เช่น ตอบปัญหา, ข้อที่ต้องพิจารณาแก้ไข เช่น ปัญหาเฉพาะหน้า ปัญหาทางการเมือง. (ป.).

อกเมือง
ความหมาย

(กลอน) น. ส่วนสําคัญของเมือง.

องศา
ความหมาย

น. หน่วยในการวัดขนาดของมุม โดยกําหนดให้มุมที่รองรับโค้ง๑ ใน ๓๖๐ ส่วนของเส้นรอบวง มีขนาด ๑ องศา และ ๙๐ องศา เป็น ๑ มุมฉาก; หน่วยในการวัดอุณหภูมิตามชนิดของเครื่องวัด; (โหร) น. ส่วนหนึ่งของจักรราศี คือ วงกลมในท้องฟ้า แบ่งจักรราศีออกเป็น ๑๒ ราศี และแบ่ง ๑ ราศีออกเป็น ๓๐ องศา ฉะนั้นวงกลมจึงเท่ากับ ๓๖๐ องศา. (ส. อํศ).

อจินไตย
ความหมาย

[จินไต] ว. ที่พ้นความคิด, ไม่ควรคิด, (สิ่งที่เป็นอจินไตยมีอยู่ ๔ อย่างด้วยกัน คือ พุทธวิสัยของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ๑ ฌานวิสัยของผู้ได้ฌาน ๑ วิบากแห่งกรรม ๑ ความคิดเรื่องโลก ๑). (ป. อจินฺเตยฺย; ส. อจินฺตฺย).

อจล
ความหมาย

[อะจะละ] ว. ไม่หวั่นไหว, ไม่คลอนแคลน, เช่น อจลศรัทธา.(ป., ส.).

องค, องค์
ความหมาย

[องคะ] น. ส่วนของร่างกาย, อวัยวะ, ตัว (ราชาศัพท์ใช้สำหรับพระมหากษัตริย์ พระบรมราชินี และพระบรมวงศ์ชั้นสูงที่ทรงได้รับพระราชทานฉัตร ๗ ชั้น ใช้ว่า พระองค์ เช่น แต่งพระองค์); ส่วนย่อยที่เป็นองค์ประกอบ เช่น มรรคมีองค์ ๘; ในราชาศัพท์ใช้เป็นลักษณนามเรียกอวัยวะหรือสิ่งของ หรือคำพูด เป็นต้น ของกษัตริย์หรือเจ้านาย เช่น พระทนต์ ๑ องค์ (ฟัน ๑ ซี่) พระศรี ๑ องค์ (หมาก ๑ คํา) พระที่นั่ง ๑ องค์ พระบรมราโชวาท ๒ องค์; ลักษณนามใช้เรียกสิ่งที่เคารพบูชาบางอย่างในทางศาสนา เช่น พระพุทธรูป ๑ องค์ พระเจดีย์ ๒ องค์, (ปาก) ลักษณนามใช้เรียกภิกษุสามเณรนักบวชในศาสนาอื่น เช่น ภิกษุ ๑ องค์ บาทหลวง ๒ องค์. (ป., ส. องฺค).

อคติ
ความหมาย

[อะคะ] น. ความลําเอียง มี ๔ อย่าง คือ ฉันทาคติ = ความลําเอียงเพราะรัก โทสาคติ = ความลําเอียงเพราะโกรธ ภยาคติ = ความลําเอียงเพราะกลัว โมหาคติ = ความลําเอียงเพราะเขลา. (ป.).

อณุ, อณู ๑
ความหมาย

น. มาตราวัดโบราณ ๓๖ ปรมาณู เป็น ๑ อณู. ว. เล็ก, น้อย; ละเอียด. (ป., ส. อณุ).

อดิศร, อดิศวร
ความหมาย

[อะดิสอน, สวน] น. ผู้เป็นเจ้าเป็นใหญ่. (ส. อติ + อีศฺร, อติ + อีศฺวร).

อดุล, อดุลย, อดุลย์
ความหมาย

[อะดุน, อะดุนละยะ, อะดุน] ว. ชั่งไม่ได้, ไม่มีอะไรเปรียบ, ไม่มีอะไรเท่า. (ป., ส. อตุล, อตุลฺย)
อธิปไตย
ความหมาย

[อะทิปะไต, อะทิบปะไต] น. อํานาจสูงสุดของรัฐที่จะใช้บังคับบัญชาภายในอาณาเขตของตน. (ป. อธิปเตยฺย ว่า ความเป็นใหญ่ยิ่ง). (อ. sovereignty).

อธิษฐาน
ความหมาย

[อะทิดถาน, อะทิดสะถาน] ก. ตั้งใจมุ่งผลอย่างใดอย่างหนึ่ง, ตั้งจิตปรารถนา, ตั้งจิตขอร้องต่อสิ่งที่ตนถือว่าศักดิ์สิทธิ์เพื่อผลอย่างใดอย่างหนึ่ง, อธิฏฐาน ก็ว่า. (ส.; ป. อธิฏฺ?าน).

อธรรม
ความหมาย

[อะทํา] ว. ไม่เป็นธรรม, ไม่เที่ยงธรรม, ไม่ยุติธรรม. น. ความไม่มีธรรม, ความชั่วร้าย. (ส.).

อนันตริยกรรม
ความหมาย

ดู อนันตร.

อนันตริยกรรม
ความหมาย

[ตะริยะกํา] น. กรรมที่ให้ผลไม่เว้นระยะ คือ กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด มี ๕ อย่าง คือ ๑. ฆ่าบิดา ๒. ฆ่ามารดา ๓. ฆ่าพระอรหันต์ ๔. ทําให้พระกายพระพุทธเจ้าห้อเลือด ๕. ทําให้สงฆ์แตกแยกกัน. (ป. อนนฺตริยกมฺม).

อนาคามิผล

อนาคามิผล
ความหมาย

น. ธรรมที่พระอนาคามีได้บรรลุ. (ป.; ส. อนาคามินฺ + ผล). (ดู ผล).

อนาทร ๑
ความหมาย

[อะนาทอน] น. ความไม่เอื้อเฟื้อ, ความไม่เอาใจใส่, ความไม่พะวง.(ป., ส.).

อนาทร ๒
ความหมาย

[อะนาทอน] ก. เป็นทุกข์เป็นร้อน, ร้อนอกร้อนใจ, มักใช้ในความปฏิเสธว่า ไม่อนาทร อย่าอนาทร หมายความว่า ไม่เป็นทุกข์เป็นร้อน อย่าร้อนอกร้อนใจ.

อนาคต, อนาคต
ความหมาย

[อะนาคด, อะนาคดตะ] ว. ยังไม่มาถึง. น. เวลาภายหน้า. (ป., ส.).

อนัตตา
ความหมาย

ว. ไม่ใช่อัตตา, ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน. (ป.).